O co chodzi z tym mentoringiem?

Mentoring w modelu efektywnego rozwoju

Kiedy myślimy o rozwijaniu zespołu, najczęściej wybieramy przydzielenie komuś rozwojowego projektu albo klienta, czyli tzw. on the job training ze wsparciem przełożonego. Bierzemy też pod uwagę szkolenia, czasem indywidualny coaching. Coraz częściej jednak pojawia się zainteresowanie mentoringiem biznesowym. Według znanego modelu 70–20–102 rozwój najefektywniej odbywa się w 70% przez własną praktykę i doświadczenie, w 20% – przez uczenie się od innych i w 10% – podczas szkoleń czy kursów. Skuteczność mentoringu bierze się w dużym stopniu stąd, że jest on celowany w kluczowe 70%, bo pomaga znaleźć rozwiązania rzeczywistych wyzwań biznesowych mentee i sprawdzić je w praktyce. Czym zatem mentoring różni się od szkolenia i coachingu? We wszystkich trzech formach wsparcia osoba, z którą współpracujemy, odgrywa zupełnie inną rolę. W praktyce oznacza to, że:

• Trener: Ustali, jakich kompetencji/obszaru rozwoju ma dotyczyć szkolenie, przygotuje gotowy materiał bazując na swojej wiedzy i doświadczeniu. Przedstawi najlepsze rozwiązania, da instrukcję działania. W wersji warsztatowej przećwiczy zakres szkolenia z grupą, pomoże wypracować rozwiązania przykładowych sytuacji, zostawi materiały.
• Coach: Nie powie, co trzeba zrobić, nie będzie dawał rad. Pomoże za to zdefiniować, na czym tak naprawdę polega wyzwanie (często jest ono dużo szersze lub inne niż pierwotnie określone), zada mocne pytania, żeby dojść do sedna i poszerzyć perspektywę. Dzięki temu coachee sam ułoży optymalny dla siebie plan działania. Pomoże odkryć i przepracować bariery dojścia do celu.
• Mentor: Zapyta o wyzwania i pomoże je dookreślić, wspólnie z mentee ustali plan działania. Pomoże ustalić mocne strony i kompetencje, które warto rozwinąć. Podzieli się swoim praktycznym doświadczeniem biznesowym i pomoże wypracować rozwiązania adekwatne do rzeczywistości mentee. Pobudzi do działania, wspierając na bieżąco w dojściu do celu merytorycznie i emocjonalnie.
   

Kiedy warto sięgnąć po mentoring biznesowy?

#1 Kiedy potrzebujesz sparing partnera
Jak mówił Robert Kiyosaki „Jeśli chcesz gdzieś dojść, najlepiej znajdź kogoś, kto już tam doszedł”. Doświadczenie i najlepsze praktyki, którymi dzieli się mentor, dają szerszą perspektywę, pozwalają przyjrzeć się możliwym sprawdzonym opcjom i szybciej zaaplikować dopasowane rozwiązanie. Mentor podpowiada, daje przykłady, pokazuje sprawdzone metody. Dzieli się też własnymi porażkami i wnioskami, które z nich wyciągnął. Mentor obiektywizuje spojrzenie na problem, co pozwala podjąć trafniejsze decyzje.

#2 Kiedy chcesz skutecznie przejść przez zmianę
Zazwyczaj zmiany nas trochę przerażają, a kiedy już przezwyciężymy strach, często brakuje nam konsekwencji. Mentor pomoże Ci zdefiniować, co ma być efektem zmiany, przygotuje z Tobą plan działania i, co najważniejsze, będzie Ci w tej zmianie towarzyszył, na bieżąco wspierając merytorycznie i emocjonalnie. A jeśli pojawią się przeszkody, omówicie je i wspólnie przygotujecie plan B. Takie towarzyszenie w zmianie nie tylko ją przyspiesza, ale też daje duży komfort przejścia przez nią, dzięki szczerej, wspierającej relacji.

#3 Kiedy jesteś sam z trudnościami
Skutki pandemii w obszarze zdrowia psychicznego pokazały, że bardzo potrzebujemy wsparcia zaufanych osób. Nie chodzi tylko o znalezienie właściwego rozwiązania, ale też o obecność, uważność i empatię. Dobra relacja jest niezwykle ważnym elementem mentoringu. Ogranicza ona poczucie samotności w stawianiu czoła problemom i pozwala na bezpieczną komunikację, kiedy brakuje równowagi i spada energia do działania. Umożliwia też szczery feedback i bezpieczną konfrontację, która często daje impuls do rozwijania swoich talentów i predyspozycji.

Korzyści z mentoringu dla mentee, szefa i firmy

Na mentoringu korzysta w pierwszej kolejności mentee. Moi klienci najczęściej podkreślają szybszy rozwój kompetencji zawodowych i osobistych, pogłębienie samoświadomości w roli lidera, zwiększenie motywacji i poczucia własnej wartości. Dodatkowo badania wskazują, że:

• 91% pracowników posiadających mentora deklaruje większą satysfakcję z pracy3;
• 87% mentees dzięki relacji mentoringowej czuje wzmocnienie i większą pewność siebie4;
• pracownicy, którzy mieli mentora, awansowali pięciokrotnie szybciej niż pozostali5.

Beneficjentem mentoringu jest jednak nie tylko mentee, ale też szef i organizacja. Coraz więcej polskich firm widzi korzyści również dla organizacji, takie jak choćby:

• Zwiększenie skuteczności biznesowej menedżera poprzez wsparcie go m.in. w rozwiązaniu problemów biznesowych, sytuacjach konfliktowych, zarządzaniu zespołem, własnej efektywności. Badania mówią o zwiększeniu efektywności pracowników dzięki mentoringowi o 29%6.
• Wzmocnienie zaangażowania i motywacji pracownika do działania przez wsparcie empatyczne i wzmocnienie jego potencjału. Mentoring pozwala zwiększyć satysfakcję pracowników o 35%6.
• Zwiększenie lojalności wobec firmy umożliwiającej skuteczny proces rozwojowy. Mentoring zmniejsza rotację nawet o 59%6.

Po czym poznać profesjonalnego mentora?

Jeśli dobrze wybierzesz mentora, będzie on poszerzał Twoją perspektywę, skłaniał do refleksji, wzmacniał Twoje mocne strony, dzielił się użyteczną dla Ciebie wiedzą i doświadczeniem, a także towarzyszył w skutecznej realizacji Twojego konkretnego celu. Tylko jak znaleźć dla siebie takiego mentora? Decydując się na wybór mentora biznesowego warto wziąć pod uwagę co najmniej trzy kryteria.

• Po pierwsze, wybierzmy kogoś, kto ma aktualną wiedzę i praktyczne doświadczenie w obszarze, nad którym chcemy pracować. Nie chodzi o to, żeby mentor miał dokładnie taki sam profil zawodowy jak mentee, bo jedną z wartości z tej współpracy jest właśnie pokazanie innych perspektyw. Ważne jednak, żeby wyzwania, z jakimi mierzy się mentee, były znane mentorowi z praktyki.
• Po drugie, sprawdźmy, czy osoba, którą wybieramy ma doświadczenie w byciu mentorem, idealnie jeśli posiada międzynarodową akredytację weryfikującą liczbę przepracowanych godzin, rekomendacje klientów i praktyczny warsztat. Nie każdy może być mentorem, prowadzenie procesu mentoringowego wymaga określonego warsztatu i umiejętności (nie tylko doświadczenia biznesowego).
• Po trzecie, sprawdźmy, na ile na pierwszym spotkaniu pojawia się porozumienie, tzw. chemia. Mentor to nie przyjaciel, ale skuteczność mentoringu w dużej mierze zależy od jakości relacji, więc warto wybrać osobę, z którą jej budowanie nie będzie budziło w nas oporu. Relacja to w mentoringu jedna z kluczowych sił napędowych.

Warto też zapytać, czy mentor podlega kodeksowi etyki uznanych międzynarodowych organizacji branżowych, takich jak European Mentoring & Counching Council czy International Coaching Federation i czy jest pod stałą superwizją. Wybierając mentora, pamiętajmy, że to niekoniecznie niedościgniony mistrz, niepodważalny autorytet, a raczej mocny partner w kreowaniu rzeczywistości biznesowej i wspierający towarzysz.
Mierząc się z dynamiczną płynnością obecnej rzeczywistości warto mieć mocne wsparcie. Mentoring biznesowy z pewnością nie jest uniwersalną pigułką szczęśliwego rozwoju dla wszystkich. Jednak dzięki temu, że oferuje zindywidualizowane podejście osadzone w realnych wyzwaniach mentee, charakteryzuje go duża skuteczność i szybkość osiąganych efektów. 
 

1. https://nationalmentoringday.org/facts-and-faq/
2. M. Lombardo, R.W. Eichinger. The Career Architect Development Planner, 1996.
3. CNBC and SurveyMonkey, 2019.
4. Moving Ahead, 2017.
5. Gartner for Sun Microsystems (owned by Oracle), 2006.
6. M. Richardson, L. Sorhus, G. Meibush, Art of Mentoring, 2020, n = 13 000 uczestników programów mentoringowych.